Arapça ve Türkçede Kullanılan Müşterek Atasözleri ve Deyimler
Arapça ile Türkçe arasında kelimelerin müşterekliğinden çok daha fazlası var. İki dildeki ifade ve üsluplar, deyim ve atasözleri, belagat sanatları ve aruz vezinleri de ortak. Bu makalede bunlardan bazılarını inceleyeceğiz.
Türk ve Arap atasözleri, hem anlam hem de görünüş açısından benzerlik gösteriyor. Nitekim Arap atasözleri Türk dilini etkilediği gibi, ondan etkilenmiştir de. Türk edebiyatı da birçok atasözünü Arap diliyle paylaşmıştır.
Dünya halkları için son derece önem arz eden atasözleri, insan hayatını ve bilgeliğini temsil ettiği gibi tecrübelerin de özet halidir. Hiç şüphesiz edebiyatın en iyi sanatlarından biri olan atasözleri, hem halkın hem de bireylerin günlük yaşamında derin ve geniş bir etkiye sahiptir.
Diller üzerinde yoğunlaşanlar, dillerin kültürlerini ve bu dilde konuşanların fikirlerini tanıma fırsatı elde eder. Farklı dünya dillerindeki atasözleri ve hikmetli sözler arasındaki benzerliği gören bir öğrenci, hayrete düşebilir. Bu yakınlık, bize aslında insanlar arasındaki yakınlığı, dünya kültürleri arasındaki etkileşimi anlatıyor.
Türk ve Arap atasözleri, hem anlam hem de görünüş açısından benzerlik gösteriyor. Zirâ Arap atasözleri Türk dilini etkilediği gibi, ondan etkilenmiştir de. Türk edebiyatı de birçok atasözünü Arap diliyle paylaşmıştır. Araplar ile Türkler sahabe döneminden Osmanlı dönemi sonlarına kadar çeşitli dönemlerde yüzlerce yıldır birlikte yaşadıkları, aralarında pek çok ortak nokta bulunduğu için bunda şaşırılacak bir şey yok. Dolayısıyla bir arada yaşamaları ve ortak bir kültürü benimsemeleri, düşüncede de yakınlaşmalarını sağlamıştır. Bunun da insanların deneyimlerini, yaşam normlarını ve toplumsal özellikleri ifade eden deyim ve atasözlerini paylaşmak gibi birçok sonucu olmuştur.
Bu deyim ve atasözlerinden bazıları şunlar:
لم يصدق عينيه
|
Gözlerine inanamamak
|
أدار ظهره -أعرض عنه
|
Sırt çevirmek
|
فتّتَ كبده
|
Ciğeri parçalanmak
|
وقع في يده
|
Eline düşmek
|
على عيني ورأسي
|
Başım gözüm üstüne
|
زمّ شفتيه
|
Dudak bükmek
|
على مقدار لحافك مد رجليك
|
Ayağını yorganına göre uzat
|
لا تؤجل عمل اليوم إلى الغد
|
Bugünün işini yarına bırakma
|